WAT IS HET BEWUSTZIJNSWIEL
Kort gezegd beschrijft het Bewustzijnswiel© een proces waarbij je je zo kunt ontwikkelen, dat veranderingen uit jezelf komen, passen in/bij je omgeving en dus duurzaam zijn. Het wiel is ontwikkeld op basis van onderzoek, waaruit blijkt dat de ontwikkeling van kennis, vaardigheid en attitude veel effectiever is als die gekoppeld is aan het vergroten van bewustzijn in het hier en nu.
HOE WERKT HET BEWUSTZIJNSWIEL
Het wiel geeft 7 vermogens aan die je gebruikt als je je ontwikkelt.
Heel simpel: als je een trucje leert van iemand, kijk je goed wat hij doet en doe je dat zo goed mogelijk na: waarnemen en creëren.
Wordt wat je gaat leren iets complexer – je merkt bijvoorbeeld dat je in een gesprek de ander niet zo goed kan overtuigen als je graag zou willen – dan komen er meer vermogens bij. Je denkt namelijk na over wat je doet en over wat je de ander ziet doen. Je bekijkt je eigen gedrags- en gedachtenpatronen en kijkt of die in de situatie waar je vastloopt, nog handig zijn. Zo niet, dan leer je andere vaardigheden, zodat je handiger gedrag kunt kiezen. Op deze manier gebruik je 4 vermogens actief: waarnemen, reflecteren, kiezen en creëren.
Hoewel je de vaardigheden beheerst en weet wat je in een bepaalde situatie zou moeten doen, lukt ’t toch niet om uit je patronen te stappen of sla je met het nieuwe gedrag toch de plank mis. Als dat zo is, wordt het tijd voor de volledige inzet van de 7 vermogens van het wiel. In plaats van je te concentreren op je gedachtes en gevoelens over jezelf, de ander en de situatie, gaat het er om dat je doorgrondt wat er gebeurt. Je laat het reflecteren dus los en zoomt in op wat er nu eigenlijk aan de hand is – op wat er in wezen speelt. Als dat oplicht, wordt zichtbaar welke kant het op zou kunnen/moeten gaan. En als je dat inziet, kun je uit je gedragsrepertoire dat kiezen wat nodig is om wat je zag ontstaan, daadwerkelijk te realiseren. Dan maak je de hele beweging van het wiel: waarnemen, reflecteren, verdiepen, present-zijn, richten, kiezen en creëren.
Om dit te verduidelijken pakken we het voorbeeld van daarnet nog even terug: Je bent in gesprek en merkt dat het je niet lukt om de ander te overtuigen. Je realiseert je welke patronen er bij jou spelen en hoe jij de ander ziet. Dat gaat ‘m niet worden! Dus je haalt diep adem en laat tot je doordringen wat er aan het gebeuren is. Je beseft: we zoeken allebei de aansluiting, maar kunnen elkaar niet vinden. En je ziet dat de aansluiting hard nodig is. Je vindt de ander best sympathiek en besluit je open te stellen en hem uit te nodigen zijn verhaal te doen. Je stelt dus een belangstellende vraag. Daarmee ontstaat er ineens een andere sfeer en neemt de ander je mee in zijn gedachtenwereld, waardoor jij ineens ziet hoe je daar op kunt aansluiten. Door de hele beweging in het hier en nu te doorlopen, is er letterlijk een verdieping in het contact gekomen en daarmee kon iets nieuws ontstaan.
HOE ONTWIKKEL JE MET BEHULP VAN HET BEWUSTZIJNSWIEL
De 7 vermogens hebben allemaal hun eigen kracht in de beweging van het wiel. Bij de meeste mensen zijn een aantal vermogens sterk ontwikkeld en blijft een aantal onderbelicht. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen deze vermogens bezit en weet uit ervaring dat ze niet bij iedereen even bewust worden ingezet en ontwikkeld zijn. Met het Bewustzijnswiel wordt snel duidelijk welke vermogens aanscherping nodig hebben en die kun je met specifieke opdrachten versterken. Waarnemen bijvoorbeeld, kun je heel eenvoudig leren door simpelweg de informatie van je zintuigen te registreren en je interpretatie daarvan los te koppelen. Een leuke oefening daarvoor is: een gesprek observeren buiten gehoorsafstand. Wat gebeurt er feitelijk en wat maak jij daarvan? Meestal werkt ’t overigens precies andersom; je ziet zo dat de ander de baas is – maar waaraan zie je dat? Die laatste vraag stellen, helpt je je waarnemingsvermogen aan te scherpen. Ook je geur-, tast- en en smaakzin eens een dag lang bewust aandacht geven, vergroot dat vermogen. Mijn overtuiging is, dat je betere keuzes kunt maken over wat in een situatie passend is, als je beter waarneemt wat er is. Zo is ’t met alle vermogens. Je kunt ze ieder apart aanspreken en oefenen als je ze meer wilt ontwikkelen. Daar zijn allerlei oefeningen en opdrachten voor.Maar met de vermogens allemaal op volle sterkte ben je er nog niet. Ik zie slimme en ontwikkelde mensen vastlopen, omdat ze vanuit de verdieping steeds weer gaan reflecteren in plaats van te richten, kiezen en creëren. Of ik zie dat mensen hun keuzes blijven onderzoeken en dus weer terug gaan naar reflecteren, zonder eerst iets te hebben uitgeprobeerd. Dan treedt er een remming op, terwijl de bedoeling juist is, dat er vaart en beweging komt in je handelen. Het Bewustzijnswiel loopt niet voor niets linksom in plaats van rechtsom. Na de aanvankelijke vertraging, door reflectie en verdieping, ontstaat er door het richten juist een versnelling. Na het loslaten is het de kunst je vol overgave op het kiezen en creëren te storten, zodat je opnieuw kunt waarnemen wat er ontstaat. Present-zijn is de knop waarmee je die beweging aanzet. Niet zelden is ademhalen of echt gaan zitten of staan de eerste stap op weg naar verandering. Je krijgt de beweging van het wiel dus te pakken door de vermogens in hun onderlinge verband aan te zetten en dat kan door de volgende vragen te stellen:
- wat neem je feitelijk waar?
- wat is je interpretatie?
- waar gaat ’t in wezen om?
- wat wil er gebeuren?
- welke opties heb je?
- wat probeer je uit?
En als je rond bent, start je in de nieuwe situatie weer met dezelfde vragen. Steeds weer, tot je jezelf in de context scherp in beeld hebt en het wiel draait. Dan ben je in de beweging van de ontwikkeling die je verder helpt.
Het voordeel is, dat als je dat eenmaal kunt, het steeds makkelijker wordt om jezelf bij de les te houden. Het loslaten naar de verdieping wordt eenvoudiger. Je interpretatie scheiden van je waarneming helpt relativeren en geeft ruimte. Aan de slag gaan vanuit de overgave aan wat zich aandient, opent nieuwe mogelijkheden en haalt de kramp weg dat alles wat je doet perfect en af moet zijn. Als je dat een paar keer bewust hebt ervaren, dan weet je hoe bevrijdend dat is en krijg je meer vertrouwen in je eigen uitproberen.
CONCLUSIE
Door de 7 vermogens van het Bewustzijnswiel ieder apart sterker te maken en in hun onderlinge afstemming aan te spreken, ontstaat een manier van ontwikkelen die steeds vanuit innerlijke motivatie wordt gedreven en in overeenstemming is met wat er in de situatie wil gebeuren. Persoonlijke ontwikkeling gekoppeld aan moment en context dus. Dat is de basis voor duurzame ontwikkeling, synergie en daadwerkelijke transformatie.
